Kısmi dişsizlik veya tamamen dişsizlik durumlarında, köprü ve implant seçeneklerinin tercih edilmediği hastalarda kullanılan protez diş çeşitlerinden bir tanesi de hareketli protezlerdir. Hareketli protezler kişinin takıp çıkartabildiği protezlere verilen genel isimdir.
Söz konusu protezler eksik dişler için kullanılan yaygın bir tedavi alternatifidir. Eksik dişlerin yerine konması amacıyla yapılan hareketli protezler ağız boşluğunun yumuşak ve sert dokuları tarafından desteklenmektedir. Sabit diş protezlerinden daha ucuz bir tedavi seçeneğidir. Hareketli protezlerin kısmi protezler ve tam protezler olmak üzere iki ana türü bulunmaktadır.
Yapay dişlerin takıldığı sakız renkli plastik reçineden yapılan protezler daimi dişleri tutmak için kullanılan alveolar, sırtın üzerine oturacak şekilde tasarlanmaktadır. Protezlerin uyumu; konuşma, yemek yeme ve çiğneme gibi doğal fonksiyonları etkileyebileceği için oldukça önemlidir.
Hareketli Protez Çeşitleri Nelerdir?
Hasta tarafından takılıp çıkarılabilen hareketli protez çeşidi; kişinin kaybettiği diş sayısına ve bölgesine, kullanılan malzemeye göre değişiklik göstermektedir. 5 farklı türü bulunmaktadır. Bunlar aşağıdaki gibidir:
- Total Protezler: Hareketli diş protez çeşitleri arasında özellikle erişkinlerde kullanılan total protezler, ağızda hiç diş kalmadığı durumlarda kullanılmaktadır. Alt ve üst kemik dokusundan destek alarak üretilen protezlerdir. Takma diş olarak da bilinen total protezler, takılıp çıkarıldığı için kişiye rahatlık sağlamaktadır. Genellikle plastikten yapıldığı için zamanla renk değişikliği görülebilmektedir.
- Parsiyel Protezler: Doğal dişlerin bir bölümünün bulunduğu ağızlara uygulanan protez çeşididir. Parsiyel protezler ya akrilikten ya da tek parça dökümden yapılır. Ana dişlere bağlanarak tutunan parsiyel protezler, tel görünümü nedeniyle estetik olmayabilirler. Bu nedenle sıklıkla tercih edilen protez çeşidi değildir.
- Hassas Bağlantılı Protezler: Birden fazla diş eksikliğinde kullanılan protez çeşididir. Tutuculuğunu ağızda kalan doğal dişlerden almaktadır. Porselen kuronlar içine gizlenmiş küçük tutucu apareyler sayesinde dişe tutunan çengelsiz hareketli protezlerdir.
- İmmediat Protezler: Hareketli protez diş çeşitleri arasındaki immediat protezler, tüm ana dişlerin çekilmesi gereken durumlarda kullanılmaktadır. Hasta dişsiz kalmak istemezse doğal dişleri çekilir çekilmez hemen takılan geçici iyileşme protezleridir. İyileşme tamamlanıp dokular bu protezlerle uyumsuz hale geldiğinde ise hastanın daimi protezleri yapılmaya başlanmaktadır.
- Diş Üstü Protezler: Ağızda var olan birkaç doğal diş ya da kök üzerine tutuculuk sağlanarak oluşturulan protez çeşididir.
Hareketli Protezlerin Avantajları Nelerdir?
Eksik dişler hem çiğneme hem de konuşma fonksiyonlarını ciddi şekilde etkilemektedir. Bu nedenle eksik dişlerin yerleri en kısa zamanda doldurulmalıdır.
- Hareketli protezler eksik dişlerin tamamlanmasının en ekonomik yollarından bir tanesidir. Söz konusu hareketli protezler, ağzın işlevini geri kazandırmasının yanı sıra yüz şeklinin korunmasına da yardımcı olur.
- Hareketli protezlerin diğer bir avantajı ise bazı hareketli protez tedavilerinde diş kesimine ihtiyaç duyulmamasıdır.
- İmplant tedavisine göre hareketli protez tedavisi çok daha hızlı bir şekilde tamamlanmaktadır.
Hareketli Protezlerin Dezavantajları Nelerdir?
Hareketli protezler kişinin kaybettiği dişlere kavuşmasını ve günlük yaşamını konforlu bir şekilde sürdürmesini sağlamaktadır. Ancak söz konusu bu protezler ilk takıldığında kişiden kişiye değişen bir alışma süreci yaşanır. Bu alışma sürecinde hareketli protez takılan kişi konuşma, yemek yeme, çiğneme ve protezi ağızda tutma fonksiyonlarında bazı sorunlar yaşayabilir.
Zaman içerisinde hareketli protezlerin aşınıp kırılması söz konusu olabilir.
Hareketli protezlerin diğer bir dezavantajı ise; çene uyumunu kaybetmesi sonucunda diş protezlerinin değiştirilmesi gerekliliğinin ortaya çıkmasıdır.